Զրահակիր

Արգենտինայի գյուղերում հաճախ կարելի է տեսնել, թե ինչպես են երեխաները խաղում ինչ-որ պինդ գնդերով։ Իսկ երբ նրանք ձանձրանում են խաղից և հանգիստ թողնում գունդը, այն ինքն է հանկարծ սկսում շարժվել։ Սկզբում գունդը ձգվում երկարում է, ապա հայտնվում է նեղ ու երկար դնչիկով գլուխը, հետո՝ հզոր ճանկերով կարճլիկ ոտքերը և, վերջապես, պոչը։ Գունդը փոխակերպվում է մոտ մեկ մետր երկարություն ունեցող զվարճալի, ծանրաշարժ կենդանու։ Այդ կենդանին զրահակիրն է՝ Հարավային և Կենտրոնական Ամերիկայի տափաստանների, անապատների ու սավաննաների բնակիչը։ Նրան այդպես են անվանում, որովհետև մարմինը պատած է զրահի պես ամուր թիթեռիկներով։ Վերահաս վտանգն զգալիս զրահակիրը չի փախչում, որովհետև չափազանց դանդաղաշարժ է, չի կծում, որովհետև ատամները շատ թույլ են, չի էլ ճանկռոտում, որովհետև նրա ճանկերը հարմարեցված են փորելու համար։ Նա ոզնու պես կծկվում է, դառնում ամուր, բոլոր կողմերից լավ պաշտպանված մի գունդ։ Երբեմն էլ, զգալով վտանգը, արագ-արագ փորում է հողը և ճարպկորեն թաքնվում այնտեղ։ Երբ վտանգն անցնում է, գազանիկն աստիճանաբար բացվում է կամ դուրս է գալիս հողից և անշտապ գնում կեր գտնելու։ Սնվում է նա մանր կենդանիներով, միջատներով ու դրանց թրթուրներով, որդերով, փափկամորթներով։ Եթե համեղ արմտիք էլ պատահի, չի հրաժարվի։ Այդպես զրահակիրը թափառում է ողջ գիշերը, իսկ երբ ծագում է արևը, մտնում է իր թաքստոցն ու քնում մինչև երեկո։ Մարդկանց ձեռքն ընկած զրահակիրն արագորեն ընտելանում է նրանց ու միանգամայն ձեռնասուն դառնում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված, վերցված է «Ի՞նչ է, ո՞վ է» հանրագիտարանից, որի նյութերը բաց շրջանառության մեջ են՝ Creative Commons BY-SA 3.0 արտոնագրրի հիման վրա։