Վիքիփոքրիկում այժմ կա 1064 հոդված։ Բարելավի՛ր դրանք։

Միացիր Վիքիփոքրիկին՝ ստեղծի՛ր մասնակցային հաշիվ և խմբագրի՛ր։

Նավթ

Vikidia-ից
Jump to navigation Jump to search

Նավթի գոյության մասին մարդիկ գիտեին դեռ վաղ անցյալում։ Երբեմն ջրհոր փորելիս հողի տակից ջրի փոխարեն հոսում էր տհաճ հոտով մուգ, յուղանման ինչ որ հեղում։ Այդ հեղուկը, ինչպես նաև նրա հետ դուրս եկող գազերը ունեին մի հրաշալի հատկություն՝ հիանալի այրվում էին։ Նավթն սկսեցին օգտագործել կանթեղներում, նրանով թրջում էին հրդեհող նետերին փաթաթված լարերը, այն քսում անիվների սռներին։ Նավթից նաև պատրաստում էին զանազան հիվանդությունների բուժիչ քսուքներ։

Սակայն մինչև ներքին այրման շարժիչի հայտնագործումը նավթի խահանջարկն այնքան էլ մեծ չէր 19-րդ դարի կեսին նավթից անջատեցին նոր նյութ կերոսինը, որն սկսեցին լայնորեն օգտագործել լուսավորման նպատակով։ Իսկ կերոսինի հետ զուգընթաց ստացվող բենզինը թափում էին ծովը, որովհետև այն համարում էին ոչ պիտանի։

Այժմ պատկերը փոխվել է ֊Նավթ,֊ պահանջում են ավտոմոբիլներն ու ինքնաթիռները, շոգենավերն ու ջերմաքարշերը, տրակտորներն ու կոմբայները, էլեկտրակայաններն ու գործարանները։ Նրանց շարժիչները, վառարաններն ու հնոցներն աշխատում են բենզինով, կերոսինով, մազութով և նավթից ստացվող ուրիշ հեղուկ վառելանյութերով։

֊Նավթ,֊ պահանջում են մեքենաներն ու մեխանիզմները, որոնց սահող ու պտտվող մասերը մշտական յուղման կարիք են զգում, իսկ քսուքայուղերը պատրաստվում են նավթից։

֊Նավթ,֊ պահանջում են քիմիական գործարանները, որտեղ նավթից ստանում են սինթետիկ կաուչոկ, արհեստական մանրաթելեր, պլաստմասսներ, ներկանյութեր, պայթուցիկ նյութեր, դեղանյութեր։

Գիտնականները պարզել են, որ նավթը ածխաջրածինների խառնուրդ է, որը պարունակում է նաև ծծումբ, ազոտ, թթվածին և այլ նյութեր։

Ամենից հաճախ նավթի շերտերն ընկած են լինում խոր ընդերքում, և այն արդյունահանելու համար հարկ է լինում փորել մի քանի կիլոմետր խորությամբ հորատանցքեր։

Իր ստորգետնյա հանքավայրերում նավթը գտնվում է ուղեկցող գազերի վիթխարի ճնշման տակ։ Այդ պատճառով էլ, երբ հրոտանցքը պատրաստ է լինում, նավթն ինքն է վեր նարձրանում և շատրվանում։

Հրոտանցքից նավթը խողովակներով ուղարկում են պահեստարաններ, ապա լցնում երկաթուղային ցիստեռների մեջ, նավթատար հսկա նավերով տանկերով փոխադրում ծովերով ու օվկիանոսներով։ Սակայն առավել հարմար է նավթը փոխադրել նավթամուղով գետնի և ջրի տակ անցկացված խողովակներով։

Մեր երկրում մեծ քանակությամբ նավթ է արդյունահանվում «Բարեկամություն» և այլ նավթամուղերով նրա մի մասը մատակարարվում է սոցիալիստական ու կապտալիստական մի շարք երկրների։